مرکز احیاء میراث اسلامی؛ احیاگر آثار کهن شیعه/ همکاری مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) با خادمان مکتب تشیع
از وظایف مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) ، حفظ تراث و آثار شیعه، شناسایی ظرفیت‌ها و ایجاد زمینه‌های همکاری و تعامل میان مجمع و مراکز شیعی است. مکز احیاء میراث اسلامی از مجموعه‌های است که رسالت احیای آثار کهن شیعه را برعهده دارد و آیت‌الله اشکوری
به گزارش پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ـ ارتقاء ارتباطات با مراکز و مؤسسات اهل‌بیتی و ایجاد زمینه‌های همکاری و استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها، رویکرد مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در دوره جدید است. در همین راستا عصر روز یکشنبه 29 خردادماه ۱۴۰۲ جمعی از مدیران مجمع جهانی اهل‌بیت از «مرکز احیاء میراث اسلامی» تحت اشراف آیت‌الله «سیداحمد حسینی اشکوری» بازدید کردند.
سیداحمد حسینی اشکوری استاد و پژوهشگر برجسته آثار شیعه است که با 92 سال سن، هنوز همان شادابی سال‌های جوانی را حفظ کرده و برای احیای میراث تشیع شب و روز نمی‌شناسد. در نگاه اول پیرمردی کهنسال به چشم می‌آید، اما وقتی برای توضیحات از جای‌جای مرکز احیاء میراث اسلامی، خودش پیشقدم می‌شود، اراده، حافظه فوق‌العاده و تسلط بی‌نظیرش کاملا مشهود است.
گزارشی از فعالیت‌های مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)
مشاور دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در امور حوزوی و روحانیون، در ابتدا از فعالیت‌های این نهاد بین‌المللی در عرصه‌های مختلفی گزارشی ارائه کرد.
حجت‌الاسلام و المسلمین «عبدالله توانا»، رسیدگی به وضعیت شیعیان جهان را رسالت و وظیفه اصلی مجمع عنوان کرد و افزود: از وظایف مجمع، حفظ تراث و آثار شیعه است، لذا شناسایی ظرفیت‌ها و ایجاد زمینه‌های همکاری و تعامل بین مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و مرکز احیاء میراث اسلامی از جهات مختلف، حائز اهمیت است.
وی همچنین از برگزاری «همایش بین المللی حضـرت ابـوطالب(ع)؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» توسط مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و انتشار موسوعه 25 جلدی مجموعه آثار این همایش، گزارشی ارائه کرد.
محوریت آثار مرکز احیاء میراث اسلامی در دو رشته کتاب‌شناسی و عالمان شیعه
در ادامه آیت‌الله سیداحمد حسینی اشکوری رئیس و مؤسس مرکز احیاء میراث اسلامی به بیان محورهای اصلی فعالیت این مرکز پرداخت و گفت: من از سی سالگی مشغول کارهای تراثی هستم و در طی شصت سال، سیصد جلد از این آثار چاپ شده که هشتاد جلد آن فهارس نسخه‌های خطی است. من به کشورهای متعددی مسافرت کرده، کتابخانه‌های بزرگی را از نزدیک دیده‌ام و کار تراثی اخیر من به نام «مؤلفات الامامیه» در 21 جلد در کربلا چاپ می‌شود.
وی همچنین گفت: بیشتر آثار من در دو رشته «کتاب‌شناسی» و «عالمان شیعه» است؛ فعالیت‌های من در چارچوب تشیع است.
این کتاب‌شناس شیعه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی، با بیان اینکه مقید به ترتیب و نظم در کارها هستم، افزود: علاوه بر نشر کتاب بر عرضه آن هم بسیار اهمیت می‌دهم و حتی در ساخت چشم‌نواز ساختمان مرکز احیاء میراث اسلامی نیز دقت‌نظر داشته‌ام.
وی درباره تاریخچه تأسیس مرکز احیاء میراث اسلامی گفت: در کنگره «کتاب و کتاب‌شناسی در تمدن اسلامی» در آستان قدس رضوی در سخنرانی کوتاهی گفتم: باید مرکزی تأسیس کنیم تا در آن از نسخه‌های کتاب‌های شیعه در سراسر دنیا تصویربرداری شود و در اختیار طلاب و دانشجویان قرار گیرد. لذا طرح موسسه‌ای را برای این کار ارائه کردم. آنجا آقای سیدجواد شهرستانی و آقا عزیز طباطبایی گفتند: این پیشنهاد خوبی است و باید خودت انجام دهی. بعد از گفتگوهایی، مرکز احیاء میراث اسلامی در یک زیرزمین هجده متری تأسیس شد. امروزه در این مرکز بعد از نزدیک 30 سال فعالیت، بیش از 200 هزار نسخه اثر از کشورهای مختلف تصویربرداری شده، 12 هزار نسخه خطی خریده شده و هشت هزار سند نیز در این مرکز موجود است. همچنین برای نسخه‌های خطی، 16 جلد فهرست فارسی تنظیم کرده‌ایم که جلد هفدهم آن در شُرف چاپ است و برای نسخه‌های خطی، 9 جلد فهرست چاپ شده است.
در همکاری با پژوهشگران نگاه مادی نداریم
آیت‌الله اشکوری درباره در دسترس بودن نسخه‌های مرکز احیاء میراث اسلامی برای پژوهشگران گفت: بودجه مؤسسات فرهنگی یا از دولت، یا از مرجعیت و یا از مردم است، لذا این مؤسسات باید در اختیار مردم باشند و موانع و تشریفات کنار گذاشته شود. اگر دانشجو یا طلبه‌ای از مرکز احیاء میراث اسلامی، نسخه‌ای بخواهد، از او معرفی‌نامه نمی‌خواهیم و با او همکاری می‌کنیم؛ چون اغلب حوزویان و دانشجویان امکانات مالی ندارند و نباید در همکاری با آن‌ها هدف تجارتی داشته باشیم. به همین دلیل هرچند عکس‌ها را با هزینه‌های زیادی تهیه می‌کنیم، اما با قیمت بسیار نازلی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهیم. برای نمونه برای تهیه 190 نسخه عکس از کتابخانه بزرگ واتیکان به ایتالیا مسافرت کردم، 14 روز آنجا بودم و مخارج ما سنگین بود اما در همکاری با پژوهشگران نگاه مادی نداریم.
وی زیبایی و چشم‌نوازی بخش‌های مختلف مرکز احیاء میراث اسلامی را از امتیازات این مجموعه معرفی کرد و افزود: در ایران هیچ‌جا مثل این مرکز پیدا نمی‌کنید که سالن‌های زیبایی داشته باشد؛ با آقای محمدرضا حکیمی مأنوس بودم، وی به مرکز آمد و سالن محققان را دید و گفت: حیف پیر شدم و الا از اینجا بیرون نمی‌رفتم.
این کتاب‌شناس شیعه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی اضافه کرد: از کارهای ابتکاری ما وجود موزه نوشت‌افزار قدیم در مرکز احیاء میراث اسلامی است و در این موزه ادوات، قلم، قیچی، چاقو و... متعلق به گذشته به نمایش گذاشته شده است.
اگر بخواهیم با دنیا مرتبط باشیم، باید به زبان عربی بنویسیم
وی درباره شیوه پژوهش خود گفت: تمام فیش‌ها و تصحیح‌ها به خط خودم است. کتابچه‌ای از کربلا از من خواستند تا کار کنم و امروز برای نهایی شدن، سومین مرتبه آن را خواندم. لذا همه کارها را به صورت شخصی انجام می‌دهم. من تاکنون دست به کامپیوتر نگذاشتم. در یک مصاحبه مفصلی در شبکه یک رسانه ملی، مجری از من درباره کامپیوتر پرسید، من گفتم کامپیوتر از آفات علم است و دلائل خود را تشریح کردم.
آیت‌الله اشکوری درباره اهمیت زبان عربی گفت: اکثر کارها و نوشته‌های من به زبان عربی است. من معتقدم اگر بخواهیم با دنیا مرتبط باشیم، باید به زبان عربی بنویسیم و نه فقط فارسی. من با دانشگاه‌های مهم دنیا ارتباط داشتم، دانشجویان رشته‌های شرق‌شناسی و اسلام‌شناسی می‌گفتند که ما برای یادگیری زبان عربی چند ماه به دمشق یا قاهره می‌رویم، چون منابع به زبان عربی است.
وی افزود: اگر بخواهیم فرهنگ خود را به دنیا معرفی کنیم آثار ما باید به زبان عربی باشد. برخی فکر می‌کنند من با زبان فارسی مخالف هستم، ولی من به شیعه و ایرانی بودن خود افتخار می‌کنم.
مشکل اساسی فهرست‌نگاران ایرانی
این کتاب‌شناس شیعه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی درباره مشکل اساسی فهرست‌نگاران ایرانی در جهان اسلام گفت: در کشورهای عربی از من می‌پرسیدند: شما در ایران کتابخانه خطی دارید؟! در حالی که معتقدم ایران دریای کتاب‌های خطی است، اما اشکال ما این است که فهرست‌نگاران ایران فقط می‌گویند که باید فارسی را پاس بداریم و میراث ما را به زبان‌های دیگر به دنیا معرفی نکرده‌اند. به همین دلیل من مجموعه «التراث العربی المخطوط فی مکتبات الایران العامه» را در چهارده جلد نوشتم و این مجموعه امروزه در کشور جا افتاده است. بنابراین نوشتن ما به زبان عربی باید به روز باشد تا همه بفهمند.
در ادامه مدیران مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) از بخش‌های مختلف مرکز احیاء میراث اسلامی بازدید کردند و آیت‌الله «سيد احمد حسينی اشكوری» در حین بازدید توضیحات لازم را ارائه کرد.
از وظایف مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) ، حفظ تراث و آثار شیعه، شناسایی ظرفیت‌ها و ایجاد زمینه‌های همکاری و تعامل میان مجمع و مراکز شیعی است. مکز احیاء میراث اسلامی از مجموعه‌های است که رسالت احیای آثار کهن شیعه را برعهده دارد و آیت‌الله اشکوری
به گزارش پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ـ ارتقاء ارتباطات با مراکز و مؤسسات اهل‌بیتی و ایجاد زمینه‌های همکاری و استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها، رویکرد مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در دوره جدید است. در همین راستا عصر روز یکشنبه 29 خردادماه ۱۴۰۲ جمعی از مدیران مجمع جهانی اهل‌بیت از «مرکز احیاء میراث اسلامی» تحت اشراف آیت‌الله «سیداحمد حسینی اشکوری» بازدید کردند.
سیداحمد حسینی اشکوری استاد و پژوهشگر برجسته آثار شیعه است که با 92 سال سن، هنوز همان شادابی سال‌های جوانی را حفظ کرده و برای احیای میراث تشیع شب و روز نمی‌شناسد. در نگاه اول پیرمردی کهنسال به چشم می‌آید، اما وقتی برای توضیحات از جای‌جای مرکز احیاء میراث اسلامی، خودش پیشقدم می‌شود، اراده، حافظه فوق‌العاده و تسلط بی‌نظیرش کاملا مشهود است.
گزارشی از فعالیت‌های مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)
مشاور دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در امور حوزوی و روحانیون، در ابتدا از فعالیت‌های این نهاد بین‌المللی در عرصه‌های مختلفی گزارشی ارائه کرد.
حجت‌الاسلام و المسلمین «عبدالله توانا»، رسیدگی به وضعیت شیعیان جهان را رسالت و وظیفه اصلی مجمع عنوان کرد و افزود: از وظایف مجمع، حفظ تراث و آثار شیعه است، لذا شناسایی ظرفیت‌ها و ایجاد زمینه‌های همکاری و تعامل بین مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و مرکز احیاء میراث اسلامی از جهات مختلف، حائز اهمیت است.
وی همچنین از برگزاری «همایش بین المللی حضـرت ابـوطالب(ع)؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» توسط مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و انتشار موسوعه 25 جلدی مجموعه آثار این همایش، گزارشی ارائه کرد.
محوریت آثار مرکز احیاء میراث اسلامی در دو رشته کتاب‌شناسی و عالمان شیعه
در ادامه آیت‌الله سیداحمد حسینی اشکوری رئیس و مؤسس مرکز احیاء میراث اسلامی به بیان محورهای اصلی فعالیت این مرکز پرداخت و گفت: من از سی سالگی مشغول کارهای تراثی هستم و در طی شصت سال، سیصد جلد از این آثار چاپ شده که هشتاد جلد آن فهارس نسخه‌های خطی است. من به کشورهای متعددی مسافرت کرده، کتابخانه‌های بزرگی را از نزدیک دیده‌ام و کار تراثی اخیر من به نام «مؤلفات الامامیه» در 21 جلد در کربلا چاپ می‌شود.
وی همچنین گفت: بیشتر آثار من در دو رشته «کتاب‌شناسی» و «عالمان شیعه» است؛ فعالیت‌های من در چارچوب تشیع است.
این کتاب‌شناس شیعه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی، با بیان اینکه مقید به ترتیب و نظم در کارها هستم، افزود: علاوه بر نشر کتاب بر عرضه آن هم بسیار اهمیت می‌دهم و حتی در ساخت چشم‌نواز ساختمان مرکز احیاء میراث اسلامی نیز دقت‌نظر داشته‌ام.
وی درباره تاریخچه تأسیس مرکز احیاء میراث اسلامی گفت: در کنگره «کتاب و کتاب‌شناسی در تمدن اسلامی» در آستان قدس رضوی در سخنرانی کوتاهی گفتم: باید مرکزی تأسیس کنیم تا در آن از نسخه‌های کتاب‌های شیعه در سراسر دنیا تصویربرداری شود و در اختیار طلاب و دانشجویان قرار گیرد. لذا طرح موسسه‌ای را برای این کار ارائه کردم. آنجا آقای سیدجواد شهرستانی و آقا عزیز طباطبایی گفتند: این پیشنهاد خوبی است و باید خودت انجام دهی. بعد از گفتگوهایی، مرکز احیاء میراث اسلامی در یک زیرزمین هجده متری تأسیس شد. امروزه در این مرکز بعد از نزدیک 30 سال فعالیت، بیش از 200 هزار نسخه اثر از کشورهای مختلف تصویربرداری شده، 12 هزار نسخه خطی خریده شده و هشت هزار سند نیز در این مرکز موجود است. همچنین برای نسخه‌های خطی، 16 جلد فهرست فارسی تنظیم کرده‌ایم که جلد هفدهم آن در شُرف چاپ است و برای نسخه‌های خطی، 9 جلد فهرست چاپ شده است.
در همکاری با پژوهشگران نگاه مادی نداریم
آیت‌الله اشکوری درباره در دسترس بودن نسخه‌های مرکز احیاء میراث اسلامی برای پژوهشگران گفت: بودجه مؤسسات فرهنگی یا از دولت، یا از مرجعیت و یا از مردم است، لذا این مؤسسات باید در اختیار مردم باشند و موانع و تشریفات کنار گذاشته شود. اگر دانشجو یا طلبه‌ای از مرکز احیاء میراث اسلامی، نسخه‌ای بخواهد، از او معرفی‌نامه نمی‌خواهیم و با او همکاری می‌کنیم؛ چون اغلب حوزویان و دانشجویان امکانات مالی ندارند و نباید در همکاری با آن‌ها هدف تجارتی داشته باشیم. به همین دلیل هرچند عکس‌ها را با هزینه‌های زیادی تهیه می‌کنیم، اما با قیمت بسیار نازلی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهیم. برای نمونه برای تهیه 190 نسخه عکس از کتابخانه بزرگ واتیکان به ایتالیا مسافرت کردم، 14 روز آنجا بودم و مخارج ما سنگین بود اما در همکاری با پژوهشگران نگاه مادی نداریم.
وی زیبایی و چشم‌نوازی بخش‌های مختلف مرکز احیاء میراث اسلامی را از امتیازات این مجموعه معرفی کرد و افزود: در ایران هیچ‌جا مثل این مرکز پیدا نمی‌کنید که سالن‌های زیبایی داشته باشد؛ با آقای محمدرضا حکیمی مأنوس بودم، وی به مرکز آمد و سالن محققان را دید و گفت: حیف پیر شدم و الا از اینجا بیرون نمی‌رفتم.
این کتاب‌شناس شیعه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی اضافه کرد: از کارهای ابتکاری ما وجود موزه نوشت‌افزار قدیم در مرکز احیاء میراث اسلامی است و در این موزه ادوات، قلم، قیچی، چاقو و... متعلق به گذشته به نمایش گذاشته شده است.
اگر بخواهیم با دنیا مرتبط باشیم، باید به زبان عربی بنویسیم
وی درباره شیوه پژوهش خود گفت: تمام فیش‌ها و تصحیح‌ها به خط خودم است. کتابچه‌ای از کربلا از من خواستند تا کار کنم و امروز برای نهایی شدن، سومین مرتبه آن را خواندم. لذا همه کارها را به صورت شخصی انجام می‌دهم. من تاکنون دست به کامپیوتر نگذاشتم. در یک مصاحبه مفصلی در شبکه یک رسانه ملی، مجری از من درباره کامپیوتر پرسید، من گفتم کامپیوتر از آفات علم است و دلائل خود را تشریح کردم.
آیت‌الله اشکوری درباره اهمیت زبان عربی گفت: اکثر کارها و نوشته‌های من به زبان عربی است. من معتقدم اگر بخواهیم با دنیا مرتبط باشیم، باید به زبان عربی بنویسیم و نه فقط فارسی. من با دانشگاه‌های مهم دنیا ارتباط داشتم، دانشجویان رشته‌های شرق‌شناسی و اسلام‌شناسی می‌گفتند که ما برای یادگیری زبان عربی چند ماه به دمشق یا قاهره می‌رویم، چون منابع به زبان عربی است.
وی افزود: اگر بخواهیم فرهنگ خود را به دنیا معرفی کنیم آثار ما باید به زبان عربی باشد. برخی فکر می‌کنند من با زبان فارسی مخالف هستم، ولی من به شیعه و ایرانی بودن خود افتخار می‌کنم.
مشکل اساسی فهرست‌نگاران ایرانی
این کتاب‌شناس شیعه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی درباره مشکل اساسی فهرست‌نگاران ایرانی در جهان اسلام گفت: در کشورهای عربی از من می‌پرسیدند: شما در ایران کتابخانه خطی دارید؟! در حالی که معتقدم ایران دریای کتاب‌های خطی است، اما اشکال ما این است که فهرست‌نگاران ایران فقط می‌گویند که باید فارسی را پاس بداریم و میراث ما را به زبان‌های دیگر به دنیا معرفی نکرده‌اند. به همین دلیل من مجموعه «التراث العربی المخطوط فی مکتبات الایران العامه» را در چهارده جلد نوشتم و این مجموعه امروزه در کشور جا افتاده است. بنابراین نوشتن ما به زبان عربی باید به روز باشد تا همه بفهمند.
در ادامه مدیران مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) از بخش‌های مختلف مرکز احیاء میراث اسلامی بازدید کردند و آیت‌الله «سيد احمد حسينی اشكوری» در حین بازدید توضیحات لازم را ارائه کرد.